Daulatabad Fort History In Marathi दौलताबाद हे महाराष्ट्रातील एक शहर आहे ज्याचे प्राचीन नाव देवगिरी होते. मुघमद बिन तुघलक यांनी दौलताबाद किल्ल्याला आपली राजधानी बनविली. दौलताबाद किल्ला हा मध्ययुगीन डेक्कनचा सर्वात शक्तिशाली किल्ला होता. हा एकमेव असा किल्ला आहे जिथे कोणालाही जिंकता आले नाही. दौलताबाद किल्ला हा डेक्कनचा सर्वात मजबूत किल्ला आहे.
दौलताबाद किल्ल्याचा इतिहास Daulatabad Fort History In Marathi
देवगिरी म्हणजे दौलताबाद किल्ला हा ई. सन ११८७ मध्ये यादव राजा भिल्लमा यांनी बांधला होता.
या किल्ल्याचे सामरिक व सामर्थ्यवान बांधकाम हे देशातील संरक्षित किल्ल्यांपैकी एक आहे.
हे शंकूच्या आकाराच्या टेकडीच्या माथ्यावर वसलेले आहे आणि किल्ल्याच्या खालच्या भागात गवत आहे, आणि मगरींनी भरलेले आहे जेणेकरून शत्रू सहज आत जाऊ शकत नाहीत.
तुघलक राजवटीच्या काळात, किल्ल्याला निरनिराळ्या मार्गांनी बळकटी दिली गेली आणि किल्ल्याच्या संरक्षणासाठी सुमारे ५ किमी लांबीची मजबूत भिंत बांधली गेली.
अज्ञात प्रवेश रोखण्यासाठी मोक्याचा उपाय म्हणून किल्ल्याच्या प्रवेशद्वारावर अनेक कोडे सोडले गेले आहेत. तुघलक घराण्याच्या कारकिर्दीत, किल्ल्याच्या आत ३० मीटर चांद मीनार टॉवर बांधला गेला.
बांधकाम :-
दौलताबाद किल्ला सुमारे 200 मीटर उंच शंकूच्या टेकडीवर बांधलेला आहे. संरक्षण यंत्रणेला तीन तटस्थ भिंती आहेत ज्यात नियमित अंतराने गेट्स आणि किल्ले आहेत. संपूर्ण किल्ला संकुलाचे क्षेत्रफळ अंदाजे ९४.८३ हेक्टर आहे.
या किल्ल्यात पायरी विहीर, बरदरी, जलाशय, मीनार, हम्मम, विविध वाड्या, मंदिरे आणि मशिदी यासारख्या १० अधूरी खडकांच्या कापाच्या गुहेशिवाय इतर वास्तू आहेत.
हे धोरणात्मक स्थान आणि मजबूत संरक्षणात्मक सुरक्षेमुळे अभेद्य किल्ला म्हणून ओळखला जातो.
किल्ल्याभोवती:-
एकदा तुम्ही दौलताबाद किल्ल्यावर गेल्यावर जरजारी झार बक्ष याच्या थडग्याकडे जाता येते, आणि कागदाचा पुरा, भद्र मूर्ती मंदिराला विसरू नका. पेपर पुरा त्याच्या पेपर मेकिंगसाठी प्रसिद्ध आहे आणि गर्जरी झार बख्श हा एक आदरणीय सुफी संत होते. भद्रा मूर्ती मंदिर भगवान हनुमानास समर्पित आहे.
दौलताबाद किल्ल्यावर कसे पोहोचायचे?
आपण विमान, रेल्वे आणि रस्ता मार्गे पोहोचू शकता. आपल्या सोयीनुसार आपण कोणताही पर्याय निवडू शकता.
- रेल्वे मार्गे:- औरंगाबाद रेल्वे स्टेशन दौलताबाद किल्ल्याचे सर्वात जवळचे रेल्वे स्थानक आहे आणि जवळपास 15 ते 20 किमी अंतरावर आहे. रेल्वे स्टेशन मुंबई, दिल्ली, हैदराबाद, पुणे आणि नाशिक यासारख्या देशातील अनेक शहरांशी जोडलेले आहे.
- रोड मार्गे:- औरंगाबाद ते दौलताबाद पर्यंत तुम्ही बस पकडू शकता. आपल्याकडे टॅक्सी भाड्याने घेण्याचा पर्याय देखील आहे.
- हवाई मार्गे:- औरंगाबादमध्ये दौलताबाद किल्ल्यापासून जवळचे विमानतळ 22 कि.मी. अंतरावर आहे. हे विमानतळ हैद्राबाद, दिल्ली आणि मुंबई सारख्या देशातील विविध शहरांशी जोडलेले आहे.
हे सुद्धा अवश्य वाचा :-
- प्रतापगड किल्ल्याचा इतिहास
- राजगड किल्ल्याचा इतिहास
- विजयदुर्ग किल्ल्याचा इतिहास
- मालेगाव किल्ल्याचा इतिहास
FAQ
दौलताबाद किल्ला कोणत्या जिल्ह्यात आहे?
दौलताबाद किल्ला औरंगाबाद या जिल्ह्यात आहे.
दौलताबाद किल्ल्याचे संस्थापक कोण आहे?
दौलताबाद किल्ल्याचे संस्थापक यादव राजा भिल्लमा हे होते.
दौलताबाद किल्ला कोणी बनवला?
हा किल्ला यादव घराण्याने 1187 मध्ये बांधला होता आणि तो देवगिरी म्हणून ओळखला जात होता. जेव्हा मुहम्मद तुघलक दिल्लीच्या तख्तावर आरूढ झाला, तेव्हा तो किल्ल्याने इतका ताब्यात घेतला की त्याने आपला दरबार आणि राजधानी तेथे हलवण्याचा निर्णय घेतला आणि त्याचे नाव दौलताबाद, "फॉर्च्युनचे शहर" असे ठेवले.
दौलताबाद किल्ला कशासाठी प्रसिद्ध आहे?
दौलताबाद किल्ला हा औरंगाबादमधील शंकूच्या आकाराच्या टेकडीवर समुद्रसपाटीपासून सुमारे 200 मीटर उंचीवर असलेला एक तटबंदीचा किल्ला आहे. त्याचे मोक्याचे स्थान, अविश्वसनीय वास्तुकला आणि तीन-स्तर संरक्षण प्रणालीने ते मध्ययुगीन काळातील सर्वात शक्तिशाली डोंगरी किल्ले बनवले.
दौलताबाद किल्ल्याला किती पायऱ्या आहेत?
डोंगरी किल्ल्यावर जाण्यासाठी, तुम्हाला 750 पायऱ्या चढून जावे लागेल, तथापि, वरून दिसणारे दृश्य तुमच्या प्रयत्नांना पूर्णपणे उपयुक्त आहे.
दौलताबाद येथे आपली नवी राजधानी कोणी व केव्हा बांधली?
मुहम्मद बिन तुघलकने मंगोल आक्रमणापासून सल्तनतचे संरक्षण करण्याच्या प्रयत्नात राजधानी दिल्लीहून दौलताबाद येथे बदलली.
दौलताबाद किल्ला कसा ताब्यात घेतला?
1633 मध्ये मुघलांनी चार महिन्यांच्या वेढा घातल्यानंतर दौलताबाद ताब्यात घेतले . खरे तर औरंगजेबाने दौलताबाद येथूनच विजापूर आणि गोलकोंडा विरुद्धच्या मोहिमांचे नेतृत्व केले. 1724 मध्ये हैदराबादच्या निजामाच्या ताब्यात येण्यापूर्वी किल्ल्यावर मराठ्यांचे काही काळ राज्य होते.
दौलताबाद किल्ल्याचे पूर्वीचे नाव काय होते?
दौलताबाद (जुने नाव देवगिरी) हे भारतातील महाराष्ट्र राज्यातील छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्यातील एक गाव असून येथे यादवकालीन ऐतिहासिक किल्ला आहे.