Rajgad Fort History In Marathi राजगड किल्ला हा भारताच्या पुणे जिल्ह्यातील एक डोंगराळ किल्ला आहे. “मुरुमदेव” म्हणून ओळखला जाणारा हा किल्ला 26 वर्षांहून अधिक काळ मराठा साम्राज्याची राजधानी होता. त्यानंतर राजधानी रायगड किल्ल्यात हलविण्यात आली. हा किल्ला पुण्याच्या नैऋत्य दिशेपासून 42 कि.मी. अंतरावर आहे.
राजगड किल्ल्याचा इतिहास Rajgad Fort History In Marathi
नुकत्याच झालेल्या मराठा साम्राज्यातल्या अनेक महत्त्वाच्या घटनांचा राजगड साक्षीदार आहे. 1646 ते 1647 या काळात शिवाजी महाराजांनी तो किल्ला आदिलशाहहून ताब्यात घेतला होता. शिवाजी महाराजांनी हा किल्ला सर्वप्रथम डागडुजी केला आणि नंतर त्यांनी किल्ल्याचे नाव ठेवले ‘राजगड’.
राजगड किल्ला तोरणा किल्ल्यापेक्षा मोठा होता आणि तेथे जाणे खूप कठीण होते. शिवाजी महाराजांनी सुवेला, संजीवनी आणि पद्मावती माची या तीन सैनिकांनी मिळून हा किल्ला पुन्हा बांधला.
बऱ्याच युद्धांत राजगड कडे मोगल राजा औरंगजेबचा सेनापती शाहिस खान याला 1660 मध्ये राजगड ताब्यात घेण्यासाठी पाठवले होते, पण त्याला यश आले नाही.
1665 मध्ये मोगल सरदारांनी राजगडवर हल्ला केला पण मराठ्यांशी जोरदार लढाई करण्यात त्यांना यश आले नाही.
जेव्हा शिवाजी महाराजांना मोगलांनी तुरूंगात पाठवले तेव्हा ते 12 सप्टेंबर 1666 रोजी आग्रा येथून पळून गेले, त्यानंतर ते राजगड परत आले. शिवाजी महाराजांचा पहिला मुलगा राजाराम यांचा जन्म 24 फेब्रुवारी 1670 रोजी झाला होता.
1698 मध्ये बाल संभाजी महाराजांच्या निधनानंतर, राजाराम महाराजांनी औरंगजेबाच्या हातून मराठा साम्राज्याचा ताबा घेतला. 1671-1672 च्या काळात शिवाजी महाराजांनी राजगडहून त्यांची राजधानी रायगड येथे बदली केली आणि आपली सर्व कामे राजगडहून रायगड येथे हस्तांतरित केली.
या किल्ल्यात बर्‍याच मोठ्या ऐतिहासिक घटनांमध्ये पाहिले जाते ज्यात शिवाजीपुत्र राजाराम यांचा जन्म, त्यांच्या राणी साई बाबाचा मृत्यू, बालेकिलाच्या भिंतींमध्ये अफझलखानाच्या शिर दफनस्थान, शिवाजीचा आग्राहून परत येणे आणि बरेच काही होते.
हा किल्ला प्रथम अहमद बहरी निजाम शहाने ताब्यात घेतला आणि शिवाजी महाराजांसह अनेकांच्या ताब्यात गेला. अखेर, 1818 मध्ये, राजगड इंग्रजांच्या ताब्यात आला.
