Raigad Fort History In Marathi रायगड किल्ला, हा महाराष्ट्रातील रायगड जिल्ह्यातील हा एक टेकडी किल्ला आहे. मराठा साम्राज्याचा राजा छत्रपती शिवाजी महाराजांनी हा किल्ला बांधला आणि 1674 मध्ये हा किल्ला मराठा साम्राज्याची राजधानी बनविला गेला.
रायगड किल्ल्याचा इतिहास Raigad Fort History In Marathi
सह्याद्री पर्वत रांगेत असलेला रायगड किल्ला समुद्रसपाटीपासून 820 मीटर उंच आहे. या किल्ल्यावर जाण्यासाठी काही पायऱ्या बांधल्या गेल्या आहेत . एका पायरीवरून उतरुन दुसऱ्या पायरीवर सहज जाऊ शकतो, तर दुसर्‍या बाजूला किल्ल्याच्या सभोवताल खोल दरी आहे.
रायगड किल्ल्याचा इतिहास :-
हा भव्य किल्ला चंद्र मूर यांनी 1030 मध्ये बांधला होता. त्यावेळी हा किल्ला “रायरीचा किल्ला” म्हणून ओळखला जात होता, परंतु 1656 मध्ये छत्रपती शिवाजी महाराजांनी चंद्र मूर या प्राचीन मौर्य राजघराण्यापासून हा किल्ला ताब्यात घेतला.
रायगड किल्ला शिवाजी महाराजांनी पुन्हा बांधला आणि रियरीचा किल्ला विस्तृत केला, आणि नंतर त्याचे नाव बदलून “रायगड” ठेवले, म्हणजे “राजाचा किल्ला” देखील मराठा साम्राज्याची राजधानी म्हणून मानला जात असे.
1698 मध्ये झुल्फिकार खान आणि औरंगजेब यांनी रायगड ताब्यात घेतला आणि त्यास “इस्लामगड” असे नाव दिले.
1765 मध्ये, हा किल्ला ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीच्या सशस्त्र मोहिमेचे लक्ष्य बनला. अखेरीस, 9 मे 1818 रोजी किल्ला ताब्यात घेतल्यानंतर, किल्ले इंग्रजांनी लुटले आणि नष्ट केले.
रायगड हा प्रमुख किल्ला :-
भव्य किल्ल्याजवळ गंगा सागर तलाव आहे. येथे एक प्रसिद्ध भिंत आहे, जी हरकिणी बुरुज किंवा हिरकणी गढी आहे, जी खडकावर बांधलेली आहे.
रायगड किल्ल्यात नगरखा दरवाजा, मीना दरवाजा, पालखी दरवाजा, टकमक टोक अशी अनेक आकर्षणे आहेत. पालखी दरवाजाच्या उजवीकडे तीन गडद कोठ्यांची रांग आहे.
मुख्य मार्केट अव्हेन्यूच्या अवशेषांसमोर छत्रपती शिवाजी महाराजांची मूर्ती उभारली गेली, जी जगदीश्वर मंदिराकडे जाते,या किल्ल्यावर छत्रपती शिवाजी महाराजांची समाधी आहेत. छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या आई जिजाबाई शहाजी भोसले यांची समाधी, बेस गाव किल्ल्याच्या इतर प्रसिद्ध आकर्षणांमध्ये खालालाधर बुरुज, नदीचा दरवाजा आणि हत्ती तलाव यांचा समावेश आहे.
रायगड किल्ल्यावर कसे पोहोचाल?
रायगड किल्ला महाराष्ट्राच्या रायगड जिल्ह्यातील महाड येथे आहे. रायगड किल्ल्यावर जाण्यासाठी थेट मार्ग नाही.
रायगड येथून टॅक्सी भाड्याने घ्यावे लागेल आणि गडाच्या अगदी जवळील पाचाड गावात पोहोचेल. तथापि, रायगड किल्ल्यावर रोपवेची सुविधा देखील आहे, एअर ट्रामवेच्या सहाय्याने आपण 4 मिनिटांत गडावर पोहोचू शकता.
रायगड किल्ल्यावर रोपवेची सुविधा :-
ज्यांना ट्रेकिंगची आवड नाही त्यांना रायगड किल्ल्यावर जाण्यासाठी रोपवे आहे. याची उंची 750 मीटर आहे आणि 400 मीटर उंचीवर चढली आहे आणि फक्त 4 मिनिटे लागतात.
रायगड किल्ल्याला भेट देण्यासाठी उत्तम वेळ :-
रायगड किल्ल्याला भेट देण्याचा चांगला काळ नोव्हेंबर ते मार्च या कालावधीत असतो, कारण हिवाळा जास्त नसतो आणि हवामान सुखद असते.
रायगड किल्ला फक्त एक पर्यटन स्थळ नाही, तर तीर्थक्षेत्र आहे, ज्यामुळे छत्रपती शिवाजी म्हणून हिंदू स्वराज्याच्या भव्य तत्वज्ञानाची छाप उमटते.
हे सुद्धा अवश्य वाचा :-
- प्रतापगड किल्ल्याचा इतिहास
- राजगड किल्ल्याचा इतिहास
- विजयदुर्ग किल्ल्याचा इतिहास
- मालेगाव किल्ल्याचा इतिहास
FAQ
रायगड किल्ल्याचे जुने नाव काय आहे?
रायगड किल्ल्याचे जुने नाव रायरी असे होते.
रायगड किल्ल्याचे बांधकाम कोणी केले ?
रायगड किल्ला छत्रपती शिवाजी महाराजांनी बांधला होता आणि मुख्य (आर्किटेक्चर) हिरोजी इंदुलकर होते. मुख्य महाल लाकडाचा वापर करून बांधण्यात आला होता, त्यापैकी फक्त आधारस्तंभ शिल्लक आहेत.
रायगड नाव कसे पडले?
रायगडचे पुर्वीचे नाव "कुलाबा." या जिल्ह्यामध्ये छत्रपती शिवाजी राजे शहाजीराजे भोसले महाराजांची राजधानी रायगड हा किल्ला असल्याने या जिल्ह्याचे नाव रायगड झाले.
रायगड किल्ला चढायला किती वेळ लागतो?
रायगडावर चढण्यासाठी 1450 पायऱ्या चढून जावे लागते. यासाठी साधारण दोन तास सहज लागू शकतात.
रायगड ला काय म्हणतात?
रायगडाचे जुने नाव रायरी, गडाचा विस्तार प्रचंड असून समुद्रसपाटीपासून किल्याची उंची २९०० फूट आहे.
रायगड किल्ला का प्रसिद्ध आहे
१६७४ मध्ये छत्रपती शिवाजींनी या किल्ल्याचा जीर्णोद्धार करून त्याची राजधानी केली . रायगड किल्ल्यावर जमिनीवरून काही मिनिटांत किल्ल्यावर पोहोचण्यासाठी रोप वेची सुविधा उपलब्ध आहे. किल्ल्यावरून 'गंगा सागर सरोवर' म्हणून ओळखले जाणारे कृत्रिम तलाव देखील दिसते.
