Essay On Shivaji Maharaj In Marathi शिवाजी महाराज हे मराठा साम्राज्याचे संस्थापक आणि महाराष्ट्राचे वीर योद्धा राजा होते. ते छत्रपती शिवाजी महाराज म्हणून ओळखले जातात. छत्रपती शिवाजी महाराज बद्दल आपण इथे छोटा तसेच मोठा निबंध वाचू शकता.
छत्रपती शिवाजी महाराज वर मराठी निबंध Essay On Shivaji Maharaj In Marathi
छत्रपती शिवाजी महाराज वर १० ओळीत मराठी निबंध 10 Lines On Shivaji Maharaj In Marathi
१) छत्रपती शिवाजी महाराजांचा जन्म १९ फेब्रुवारी १६३० रोजी झाला होता.
२) त्यांचा जन्म पुणे जिल्ह्यातील जुन्नर शहरातील शिवनेरी किल्ल्यावर झाला होता.
३) त्यांच्या वडिलांचे नाव शहाजी भोसले आणि आईचे नाव जिजाबाई भोसले होते.
४) छत्रपती शिवाजी महाराजांनी “मराठा” साम्राज्याची स्थापना केली.
५) त्याला त्याची आई जिजामाताने “शिवबा” असेही म्हटले होते..
६) त्यांचा नेहमी समानता आणि न्यायावर विश्वास होता.
७) त्याच्यासमवेत विविध जाती, पंथ आणि धार्मिक लढाऊ सैनिक होते.
८) शिवाजी महाराजांच्या युद्धाच्या तंत्राला गणिमी कावा असे म्हणतात.
९) जगातील अग्रगण्य सैन्य दलाच्या आधुनिक काळातील युद्धालयात अजूनही गनिमी युद्धाचे तंत्र वापरले जाते.
१०) ६ जून, १६७४ रोजी शिवाजी महाराजांचा मराठा राजा म्हणून राज्याभिषेक झाला होता.
छत्रपती शिवाजी महाराज वर मराठी निबंध Essay On Shivaji Maharaj In Marathi { १०० शब्दांत }
शिवाजी महाराज मराठा स्वराज्याचे संस्थापक होते. शिवाजी महाराज हे महाराष्ट्राचे महान राज्यकर्ता होते. तर या मराठा राज्यकर्त्याबद्दल महाराष्ट्रीयांचा मोठा आदर आहे. आदर देण्यासाठी छत्रपती शिवाजी महाराजांचा वाढदिवस दरवर्षी १९ फेब्रुवारी रोजी मोठ्या प्रमाणात साजरा केला जातो. या दिवशी त्यांचा जन्म १६३० मध्ये शिवनेरी किल्ल्यावर झाला. मराठा राष्ट्राचा निर्माता म्हणून त्यांची ख्याती आहे.
मध्ययुगीन भारतातील रचनात्मक अलौकिक बुद्धीविषयी शिवाजींचे मन मोठे होते. काळ बदलू शकेल, साम्राज्य जाऊ शकेल आणि राजवंश ढासळतील, पण विशेषत: महाराष्ट्राच्या आणि सर्वसाधारणपणे प्रत्येक भारतीयांच्या मनात शिवाजीचे मोठेपण सजीव आहे. शिवाजी महाराजांचे पूर्ण नाव शिवाजी शहाजी भोसले होते, परंतु सर्व जनता त्यांना छत्रपती शिवाजी महाराज या नावांनी ओळखायला लागले.
छत्रपती शिवाजी महाराज वर मराठी निबंध Essay On Shivaji Maharaj In Marathi { २०० शब्दांत }
छत्रपती शिवाजीराजे, शहाजीराजे भोसले आणि जिजाबाईमाता यांचा मुलगा होते. त्यांचा जन्म १९ फेब्रुवारी, १६३० रोजी झाला होता. लहान असताना त्यांनी वाचणे, लिहिणे, कुस्ती खेळणे, तलवार चालविणे आणि इतर अनेक शारीरिक कला शिकल्या. शिवाजी महाराज हे धार्मिक प्रवृत्तीचे होते आणि मुस्लिम राज्यकर्त्यांचा द्वेष करीत असत.
छत्रपती शिवाजीराजे जेव्हा ते अवघ्या १८ वर्षांचे होते तेव्हा शिवाजीने विजापूरच्या राज्यकर्त्यांकडून तोरणा किल्ला ताब्यात घेतला. त्याने स्वत:ची फौज उभी केली आणि बरेच किल्ले हस्तगत केले. १६५९ च्या शेवटी, त्याने ४० किल्ल्यांवर राज्य केले आणि त्याच्याकडे फक्त मुठभर मराठे होते.
विजापूर सरकारने अफजलखानाला १०,००० माणसांची फौज घेऊन शिवाजीराजे विरूद्ध लढायला पाठवले. पण शिवाजींराजेनी त्याचा वध केला. त्यांनी आणि त्याच्या मराठा सैनिकांनी विजापुरी सैनिक ताब्यात घेतले. या कार्यक्रमामुळे शिवाजीराजे खूप प्रसिद्ध झाले. शिवाजीराजे आपला प्रदेश आणखी वाढवू लागले. त्यांनी नवीन किल्ले बांधले आणि व्यापारी व गरीब लोकांना अनुदान दिले.ते एक दयाळू आणि सक्षम राज्यकर्ता होते.
ते महिलांचा खूप आदर करत असे आणि भवानी देवीची पूजा करीत असे. शिवाजीराजे खूप शूर व हुशारही होते. मोगल राज्यकर्ता औरंगजेबाला शिवाजीराजांना ताब्यात घ्यायचे होते. शिवाजीराजे युद्धात पराभूत झाले आणि आग्रा येथे आणले. पण ते आणि त्याचा मुलगा मिठाईच्या टोपल्यांमध्ये लपून पळून गेले. शिवाजीराजांनी सन्यासीचा वेश धारण करुन अलाहाबादला गेले.
१६७४ मध्ये शिवाजीराजेंचा मराठा राजा म्हणून राज्याभिषेक झाला आणि त्यांनी छत्रपती पदवी घेतली. त्यांनी बरीच वर्षे राज्य केले, परंतु एप्रिल १६८० रोजी ते आजारी पडले आणि मरण पावले.
छत्रपती शिवाजी महाराज वर मराठी निबंध Essay On Shivaji Maharaj In Marathi { ३०० शब्दांत }
शिवाजी महाराज भारतातील मराठा साम्राज्याचे संस्थापक होते. मुस्लिम राजवटीनंतर हिंदू साम्राज्य प्रस्थापित करणारा ते पहिला हिंदू होता. शिवाजीराजेचा जन्म १६३० मध्ये शिवनेरी येथे झाला होता. त्यांचे वडील शाहजी भोसले हे एक जाहगीरदार होते. ते विजापूरच्या राजाच्या सेवेत होते.
शिवाजीराजे विजापूर येथे राहत होते. शिवाजीराजेंच्या शिक्षणाची जबाबदारी दादाजी नावाच्या ब्राह्मणच्या हाती पडली. त्याची आई जीजाबाई एक अतिशय धार्मिक स्त्री होती. शिवाजीराजेंना तिच्या व्यक्तिरेखेचे उत्तम गुण तिच्याकडून मिळाले.
पण ते सर्व प्रकारच्या खेळात कुशल ते. जेव्हा ते तरुण होते, तेव्हा ते तलवार चालविण्यास व कला शिकविण्याचा आणि लढाईचा मुख्य होते. रामायण आणि महाभारतातील कथा दादाजी त्यांना सांगत असत. अशाप्रकारे ते तरुण होते तेव्हाच देशभक्तीची आग त्याच्यात भडकली.
हिंदूंवर मोगल राजांच्या क्रौर्याच्या कृत्यांच्या कथांचा त्यांच्यावर खूप प्रभाव होता. मोगलांच्या क्रूर हातातून आपल्या देशाला मुक्त करण्याचा त्यांनी विचार केला. डोंगराच्या छोट्या सैन्याच्या मदतीने त्यांनी आपले काम सुरू केले.
त्यांनी प्रथम विजापूर राज्यातील काही किल्ले व जिल्हे घेतले. शेवटी विजापूरच्या राजाने अफजलखान नावाच्या सेनापतीला अटक करण्यासाठी पाठवले. एका खासगी सभेत अफझलखानं त्यांना ठार मारण्याचा प्रयत्न केला, पण शिवाजीराजे त्यांच्या सुरक्षारक्षेत होता. पण त्यांनीच अफगालखानास ठार केले आणि विजापूर सैन्याचा नाश केला. विजापूरच्या राजाने त्याच्याशी समेट केला.
आता ते औरंगजेबशी भांडू लागला. शिवाजीराजेंनाला पकडण्यासाठी औरंगजेबाने शाहिस्ते खान व इतर सेनापतींना पाठवले. शिवाजीराजाने आपल्या शूर सैनिकांची संस्था तयार केली आणि शाहिस्ते खानवर हल्ला केला. शाहिस्ते खान बोट गमावून पळून गेला.
नंतर औरंगजेबाने राजा जयसिंगला शिवाजीराजेशी शांतता प्रस्थापित करण्यासाठी पाठविले, राजा जयसिंगने शिवाजीराजेला आग्रा येथे येऊन औरंगजेबाशी शांतता करण्यास प्रवृत्त केले, पण औरंगजेबाने त्याला व त्याच्या मुलाला अटक केली.
औरंगजेबच्या तुरूंगातून सुटल्यानंतर ते रायगड येथे पोहोचले. त्याने मुघल बादशहाविरूद्ध युद्ध सुरू केले. औरंगजेबाला दिलेली किल्ले परत मिळाली. त्यानंतर ते १६७४ मध्ये रायगड येथे राज्याभिषेक झाला. १६८० मध्ये वयाच्या पन्नासाव्या वर्षी ते मरण पावले.
छत्रपती शिवाजी महाराज खूप कठोर आणि कष्टकरी होते. त्याच्याकडे राजकारणी शहाणपणा होता. तो एक सत्यवादी, दयाळू आणि रूढीवादी हिंदू होता.तो महान देशभक्त होता. तो सर्व धर्मांचा आदर करीत असे. सर्व जातींच्या स्त्रियांबद्दल त्यांचा आदर होता. त्यांनी नेहमी गायी आणि ब्राह्मणांचे रक्षण केले. जर ते आणखी काही वर्षे जगले असते तर त्यांनी हिंदूंना पुन्हा महान केले असते.
छत्रपती शिवाजी महाराज वर मराठी निबंध Essay On Shivaji Maharaj In Marathi { ४०० शब्दांत }
छत्रपती शिवाजी मराठा साम्राज्याचे संस्थापक होते. शिवनेरीच्या किल्ल्यात १९ एप्रिल १६३० रोजी जन्मलेल्या शिवाजींराजेचा हिंदू धर्मावर अतूट विश्वास होता. मानवता आणि मानवी मूल्यांना त्यांनी पूर्ण प्राधान्य दिले. ते एक खरा देशभक्त होते.
शिवाजीराजेचे वडील श्री शहाजी भोसले हे एक मोठे सरदार होते. ते विजापूरच्या महाराजाचे प्रमुख होते. शिवाजीराजेच्या जन्मानंतर शहाजीराजेचे पुन्हा लग्न झाले आणि शिवाजीराजेची आई जिजाबाई शिवनेरीहून पूना येथे आल्या. शिवाजीराजेच्या चारित्र्य निर्मितीत त्यांच्या आई जिजाबाई यांचे विशेष योगदान होते.
ती अतिशय धार्मिक विचारांची स्त्री होती, ज्यामुळे शिवाजीराजेमध्ये धार्मिक सहिष्णुतेची भावना निर्माण झाली. सर्व धर्मांचा समान रीतीने आदर केला. त्यावेळी भारत मोगलांच्या अधीन होता. मुघल राज्यकर्त्यांनी हिंदूंवर केलेले अत्याचार आणि भेदभाव पाहून ते अस्वस्थ होते.
हिंदूंना त्यांच्या धर्मामुळे एक विशेष कर भरावा लागला ज्याला जिझिया कर असे म्हणतात. स्वतःच्या माणसांना पाहून स्वत: च्याच भूमीवर होणारा अन्याय सहन करणे त्यांच्या स्वभावात नव्हते.
म्हणूनच त्यांनी मोगलांचा पाडाव करण्याचा संकल्प केला. हा उद्देश साकारण्यासाठी त्यांनी आपली सेना स्थापन केली. प्रचंड मोगल सैन्यावर हल्ला करण्याचा त्याला एक नवीन मार्ग सापडला. त्याने गनिमी युद्धासाठी आपले सैन्य तयार केले ज्यामुळे युद्धाच्या वेळी कमीतकमी हानी होईल.
शिवाजीराजे युद्धाचा मास्टर होते. विजापूर राज्यातील काही छोटे किल्ले आणि काही प्रदेश जिंकून त्याने आपल्या विजयांची सुरूवात केली. विजापूरच्या राजाने त्याच्या वाढत्या प्रभावामुळे दहशत निर्माण केली. त्यांनी शिवाजींना पकडण्यासाठी अनेक प्रयत्न केले पण ते यशस्वी झाले नाहीत.
शेवटी, त्याने एक मुत्सद्दी पाऊल उचलले आणि सेनापती अफजल खान यांना शिवाजीराजेकडे वैयक्तिक भेटीसाठी पाठवले. शिवाजीराजेंना फसवणूकीतून संपविणे हा त्याचा हेतू होता, पण शिवाजीला त्यांची युक्ती समजली. त्यांनी अफजलखानाचा वध केला. यानंतर विजापूरच्या सैन्यालाही मोठे नुकसान सहन करावे लागले आणि त्यामुळे विजापूरच्या राजाला त्यांच्याशी शांतता करार करावा लागला.
त्यांच्या वाढत्या प्रभावामुळे तत्कालीन मोगल शासक औरंगजेब घाबरला होता. त्याने शिवाजीराजेला पकडण्यासाठी अनेक सेनापती पाठवले, पण सर्वांना त्याचा सामना करावा लागला. शिवाजीराजेच्या गनिमी युक्त्यासमोर तो उभे राहू शकला नाही, अखेरीस औरंगजेबाने त्याचा विश्वासघात केला परंतु त्याला जास्त काळ तो कैदेत ठेवता आला नाही. त्याच्या हुशारीने, तो त्याच्या कैदेतून मुक्त होऊ शकला.
औरंगजेबाची बंदिवान सोडल्यानंतर त्यांनी मोगल बादशहाबरोबर संपूर्ण युद्धासाठी सैन्य तयार केले. औरंगजेबाने ज्या सर्व किल्ल्यांवर आपले प्रभुत्व मिळवले होते ते पुन्हा जिंकले. १६७४ मध्ये तो रायगडचा राजा बनला आणि त्या गडावर शिवाजीराजेचा राज्याभिषेक झाला.
छत्रपती शिवाजीराजे एक सैनिक आणि वीर योद्धा होते. हे त्यांचे धैर्य, शौर्य आणि तीक्ष्णता होते ज्यामुळे त्यांना प्रचंड मुघल सैन्याविरूद्ध लढण्याचे धाडस झाले.
जर शत्रूच्या स्त्रियांना युद्धामध्ये बंदिवान केले गेले असेल तर त्यांना आदरपूर्वक परत पाठवले पाहिजे ही त्यांची आज्ञा होती. त्यांनी सर्व धर्मांचा आदर केला. माता जिजाबाईंच्या साधेपणाने आणि पालनपोषणानेच तिला चारित्र्याचे महत्त्व प्राप्त झाले. परदेशी लोकांना देशातून हाकलण्याचा त्यांचा प्रयत्न भारतीय कधीही विसरणार नाहीत.
हे निबंध सुद्धा अवश्य वाचा :-
छत्रपती शिवाजी महाराजांचे किल्ले किती आहेत?
शिवाजी महाराजांनी एकूण १६० किल्ले जिंकले. एकूण १६० किल्ले शिवाजी महाराजांच्या नावावर आहेत. या किल्ल्यांच्या यादीत छत्रपति शिवाजी महाराजांच्या अखत्यारीत(स्वराज्याच्या मालकीच्या) त्यावेळी असलेल्या, (शिवाजी महाराजांनी जिंकलेल्या/शिवाजी महाराजांनी बांधलेल्या) किल्ल्यांचा समावेश आहे.
शिवाजी महाराज कुठे राहत होते?
(१९ फेब्रुबारी १६३० – ३ एप्रिल १६८०). महाराष्ट्रातील मराठ्यांच्या राज्याचे संस्थापक आणि पहिले अभिषिक्त छत्रपती. त्यांचा जन्म मराठवाड्यातील भोसले या वतनदार घराण्यातील मालोजींचे पुत्र शहाजी आणि सिंदखेडकर जाधवराव यांच्या कन्या जिजाबाई या दांपत्यापोटी ⇨शिवनेरी किल्ल्यावर (जुन्नर तालुका – पुणे जिल्हा) झाला
छत्रपती शिवाजी महाराज यांना छत्रपती का म्हणतात?
आताच्या काळात कोणाला श्रद्धा वाटो वा अंधश्रद्धा, भारताचे जनमानस तरी अशा अभिषिक्त राजाला सम्राट् मानत असे. शिवरायांनी सिंहासनारूढ होऊन वर सुवर्णछत्र धारण केले आणि ते छत्रपति शिवाजी महाराज बनले. छत्रपति म्हणजे जो डोक्यावर सुवर्णछत्र धारण करण्याच्या योग्यतेचा असतो असा, आणि ज्याच्या छत्राखाली समस्त पृथ्वी आहे असा.
छत्रपती शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक किती वेळा झाला?
दोन वेळा
