Ajay River Information In Marathi अजय नदी ही एक महत्त्वाची नदी आहे जी झारखंड आणि पश्चिम बंगाल राज्यातून वाहते. “अजय” या शब्दाचा अर्थ असा आहे की ज्याला पराभूत किंवा जिंकता येत नाही.
अजय नदी विषयी संपूर्ण माहिती Ajay River Information In Marathi
अजय नदीची भौगोलिक माहिती :-
अजय नदीचा उगम बिहार राज्यातील मुंगेरच्या नैऋत्येस सुमारे ३०० मीटर उंच असलेल्या एका छोट्या टेकडीवर होतो. नंतर ती झारखंडमधून वाहत जाऊन चित्तरंजनजवळील सिमजुरी येथे पश्चिम बंगालमध्ये प्रवेश करते. ही नदी बर्दवान जिल्हा आणि झारखंड आणि नंतर बीरभूम जिल्हा आणि बर्दवान जिल्ह्याच्या दरम्यान सीमा देखील बनवते आणि शेवटी केतुग्राम पोलिस स्टेशनच्या नारेंग गावात बर्दवान जिल्ह्याच्या कटवा उपविभागात प्रवेश करते. पुढे ती कटवा शहरातील भागीरथी नदीला मिळते. अजयची एकूण लांबी २८८ किमी आहे, त्यापैकी १५२ किमी पश्चिम बंगालमध्ये आहे. अजय नदीचे पाणलोट क्षेत्र ६,००० किमी २ आहे.
लॅटराइट अजय नदीच्या उपनदीपासून दूर डोंगराळ प्रदेशातून वाहते आणि बर्दवानमधील औशग्राम येथे गाळाच्या मैदानात प्रवेश करते . अजय नदीच्या खोऱ्यात शाल , पियाल, पलाश यांचे घनदाट जंगल होते . पण आता खनिज उत्खनन आणि इतर मानववंशीय कारणांमुळे बहुतेक जंगले साफ झाली आहेत. अलीकडेच, भारत सरकारने (जहाज वाहतूक मंत्रालय) राष्ट्रीय जलमार्ग कायदा, २०१६ अंतर्गत अजय नदीला राष्ट्रीय जलमार्ग-६ म्हणून घोषित केले.
अजय नदीची ऐतिहासिक माहिती :-
मॅक क्रिंडलने संपादित केलेल्या भारताच्या प्राचीन इतिहासानुसार, मेगास्थेनिसच्या काळात काटाडुपा शहराजवळून वाहणाऱ्या अमास्टिस नावाच्या नदीचा संदर्भ आहे. विल्फ्रेड नावाच्या दुसर्‍या इतिहासकाराच्या मते अमिगडाला हा सध्याच्या अजयच्या प्राचीन नावाचा अपभ्रंश आहे. अलीकडील उत्खननात अजय नदीच्या खोऱ्यातील पांडू राजाच्या टेकडीवर प्राचीन सिंधू संस्कृतीच्या खुणा सापडल्या आहेत.
विसाव्या शतकात अजय नदीला किमान २० पूर आल्याच्या लेखी नोंदी आहेत. पूर टाळण्यासाठी नदीच्या खालच्या भागात बंधारे आहेत.
१३व्या शतकात, जितदेव केंदुलीचा जन्म बीरभूम जिल्ह्यातील जयदेव केंदुली गावात झाला आणि जाजीदेवचा जन्म बर्दवान जिल्ह्यातील चुरुलिया गावात झाला.
