गाढव प्राण्याची संपूर्ण माहिती Donkey Animal Information In Marathi

Donkey Animal Information In Marathiगाढव हा एक पाळीव प्राणी आहे. जगात याचा विविध प्रजाती आपल्याला पाहायला मिळतात. तसेच गाढव हे इक्विडे कुटुंबातील एक खुर असलेला सस्तन प्राणी आहे. हे आफ्रिकन जंगली गाढव इक्वस आफ्रिकनस पासून प्राप्त झाले आहे, आणि एकतर त्याची उपप्रजाती इक्वस आफ्रिकनस एसिनस किंवा स्वतंत्र प्रजाती इक्वस एसिनस म्हणून वर्गीकृत केले जाऊ शकते. चला तर मग जाणून घेऊया गाढवाविषयी सविस्तर माहिती.

Donkey Animal Information In Marathi

गाढव प्राण्याची संपूर्ण माहिती Donkey Animal Information In Marathi

गाढव हे पहिले आफ्रिकेन पाळीव प्राणी होते. नंतर ते मुख्यतः कार्यरत प्राणी म्हणून वापरले जात आहे. भारतात गाढवाचा वापर हा विविध कामासाठी केला जातो. गाढवाचे योग्य वैज्ञानिक नाव आहे, हे इक्वस आफ्रिकनस एसिनस आहे. गाढव अतिशय गरीब प्राणी आहे. विविध जड कामासाठी तसेच वाहतूक करण्यासाठी गाढवाचा उपयोग केला जातो. काही देशात गाढवाचे मास खाल्ले जाते. तसेच गाढवाचे दूध एक औषधी आहे. ज्यापासून अनेक रोगांवर औषध निर्माण करता येते.

गाढवाचे वर्णन :

गाढव हा एक गरीब प्राणी आहे. हा प्राणी जाती आणि पर्यावरणीय परिस्थिती या दोन्हींवर अवलंबून गाढवांचा आकार लक्षणीयरीत्या बदलत असतो. आणि मुरलेल्या जागेची उंची 90 से मीटर ते 150 से मीटर पेक्षा कमी असते. 6  सर्वात गरीब देशांमध्ये काम करणाऱ्या गाढवांचे आयुर्मान 12 ते 18 वर्षे असते. आणि अधिक समृद्ध देशांमध्ये त्यांचे आयुष्य 30 ते 50 वर्षे असते. गाढवांना किरकोळ वाळवंटी जमिनींशी जुळवून घेतले जाते.

जंगली आणि जंगली घोड्यांच्या विपरीत कोरड्या भागात जंगली गाढवे एकटे असतात. गाढवाचा मोठा आवाज किंवा ब्रे जो साधारणपणे वीस सेकंदांपर्यत असतो. आणि गाढव तीन किलोमीटर पेक्षा दूरचे अधिक ऐकू येतो. वाळवंटातील विस्तीर्ण जागेवर इतर गाढवांच्या संपर्कात राहण्यास मदत करू शकते. गाढवांना मोठे कान असतात, जे जास्त दूरचे आवाज घेऊ शकतात. आणि हे कान गाढवाचे रक्त थंड करण्यास मदत करू शकतात. गाढवे चावण्याने मोठी हानी पोहचू शकते.

संरक्षणासाठी गाढव पुढच्या खुरांनी मारून किंवा मागच्या पायांनी लाथ मारून स्वतःचा बचाव करू शकतात. त्याचा आवाज हा खूप कठोर असतो. त्यांचे स्वर, ज्याला ब्रे असे म्हटले जाते. गाढवाची मान आणि शेपटी खडबडीत असते. माने स्थिर आणि सरळ असते. जवळ जवळ नेहमीच उभी असते, आणि शेपटी गायीच्या सारखी असते. बहुतेक लहान शरीराच्या केसांनी झाकलेली असते. त्यांची माने कधीकधी उडून जात असल्यामुळे अनेक गाढवे त्यांच्या मानेला लहान किंवा मानेजवळ मुंडलेले कपडे घालतात.

गाढवाचा वापर :

गाढव हा एक पाळीव प्राणी आहे. 100 ते 200 वर्षापासून कार्यरत प्राणी म्हणून वापरला जात आहे. जगातील 50 दशलक्षाहून अधिक गाढवांपैकी सुमारे 90% गाढवे अविकसित देशांमध्ये आहेत. जिथे त्यांचा वापर मुख्यतः पॅक प्राणी म्हणून किंवा वाहतूक प्राणी किंवा शेतीच्या कामासाठी केला जातो.

मानवी श्रमानंतर गाढव हा कृषी शक्तीचा सर्वात स्वस्त प्रकार आहे. आणि शेती व्यवसायात या प्राण्याचा मोठ्या प्रमाणत वापर केला जातो. तसेच ते स्वारी किंवा मळणी, पाणी ओढणे, दळणे आणि इतर कामांसाठी देखील वापरले जाऊ शकतो. स्त्रियांना बैलांसोबत शेतीत काम करण्यास मनाई करणाऱ्या काही संस्कृती या निषिद्धाचा विस्तार गाढवापर्यत करत नाहीत.

भारतात सुध्दा गाढवाचा मोठ्या प्रमाणात वापर केला जातो. जंगली शेजारी राहणारे लोक गवत किंवा लाकूड आणण्यासाठी गाढवाचा उपयोग करत असत. भारत देशात तसेच विकसित देशांत जेथे भारदस्त पशू म्हणून त्यांचा वापर नाहीसा झाला आहे. तेथे गाढवांचा वापर खेचर, मेंढरांचे रक्षण करण्यासाठी किंवा मुलांसाठी किंवा पर्यटकांसाठी गाढवावर चालण्यासाठी आणि पाळीव प्राणी म्हणून केला जातो.

गाढवांना चरण्यात किंवा घोडे आणि पोनींसह स्थिर केले जाऊ शकते. आणि चिंताग्रस्त घोड्यांवर त्याचा शांत प्रभाव पडतो असे मानले जाते. जर एखाद्या गाढवाची घोडी आणि चारोळ्याशी ओळख झाली. तर तो आपल्या आईचे दूध सोडल्यानंतर आधारासाठी गाढवाकडे वळू शकतो. पहिल्या महायुद्धा दरम्यान ऑस्ट्रेलियन आणि न्यूझीलंड आर्मी कॉर्प्समध्ये सेवा करणारे हेंडरसन यांनी गल्लीपोली येथील युद्धभूमीतून जखमी सैनिकांना वाचवण्यासाठी गाढवांचा वापर केला. गाढव हा एक उपयोगी प्राणी आहे.

आर्थिक लाभ :

गाढव हा एक सस्तन प्राणी आहे. यामुळे या प्राण्यापासून मोठे आर्थिक लाभ होतात. चीनमध्ये काही रेस्टॉरंट्समध्ये अशा पदार्थामध्ये खास असलेल्या गाढवाचे मांस हे स्वादिष्ट मानले जाते. आणि गुओ ली झुआंग रेस्टॉरंट्स डिशमध्ये गाढवाचे गुप्तांग देतात. पारंपारिक चायनीज औषधी उत्पादन बनवण्यासाठी गाढवाचे आवरण जिलेटिन तयार केले जाते.

गाढवाचे कातडे उकळून उत्पादित केलेले जिलेटिन ऑक्टोबर 2017 च्या किमतीनुसार 5000 ते 6000 रुपये प्रति किलोपर्यत विकले जाऊ शकते. यापासून मोठे आर्थिक लाभ होतात. युरोपमध्ये घोड्याच्या मांसाचा सर्वाधिक वापर करणार्‍या इटलीमध्ये आणि जिथे गाढवाचे मांस हे अनेक प्रादेशिक पदार्थाचे मुख्य घटक आहे.

2010 मध्ये सुमारे 1,000 गाढवांची कत्तल करण्यात आली, ज्यातून अंदाजे 100 टन उत्पन्न मिळाले. मांसाचे व गाढवांच्या दुधाला चांगला भाव मिळू शकतो. 2009 मध्ये इटलीमध्ये सरासरी किंमत 6500 होती. आणि 2008 मध्ये क्रोएशियामध्ये 3000 रुपये 100 मिली किंमत नोंदवली गेली.

हे दूध साबण आणि सौंदर्यप्रसाधने तसेच आहाराच्या उद्देशाने वापरले जाते. दूध आणि मांस या दोहोंच्या खास बाजारपेठा विस्तारत आहेत. पूर्वी चर्मपत्राच्या निर्मितीसाठी गाढवाच्या कातडीचा ​​वापर केला जात असे 2017 मध्ये यूके स्थित धर्मादाय संस्था द गाढव अभयारण्यने अंदाज लावला. की दरवर्षी 2 दशलक्ष कातडीचा ​​व्यापार होतो. ज्यातून सर्वात जास्त नफा देशाला होतो.

प्रजाती :

गाढवाचा काही प्रजाती भारतात आढळून येतात. इतर देशात त्याचा हजारो प्रजाती आपल्याला पाहायला मिळतात. जरी अनेकांना गाढव राखाडी वाटत असले तरी बरेच जण तपकिरी रंगाचे असतात. काही काळे, लाल आणि राखाडी, मलईदार पांढरे किंवा एक अद्वितीय स्पॉटेड पॅटर्न आहेत. काहींना पट्टे कानाच्या गडद खुणा, तसेच प्रकाश बिंदू असतात. याचा अर्थ असा की त्याच्या डोळ्याभोवती पांढरे थूथन आणि पांढरे वलय आणि पांढरे पोट आणि आतील पाय आहेत. ह्या आफ्रिकन प्रजाती आहेत.

गाढवाचा खूप कमी प्रजाती आढळुन येतात. सर्वात जुने दस्तऐवजीकरण केलेले गाढव संकरीत कुंगा प्रजातीचे होते. जे बीसीईच्या तिसऱ्या सहस्राब्दीच्या उत्तरार्धात सीरियन आणि मेसोपोटेमियन राज्यांमध्ये मसुदा प्राणी म्हणून वापरला जात होता. बंदिस्त नर सीरियन जंगली गाढव आणि मादी पाळीव गाढव ज्यांना जेनी म्हटले जात असे. यांच्यातील क्रॉस ते मानवी निर्देशित प्राण्यांच्या संकरीकरणाचे सर्वात जुने उदाहरण दर्शवतात. ते नगर येथील प्रजनन केंद्रात तयार केले गेले, आणि संपूर्ण प्रदेशात विकले किंवा भेटवस्तू म्हणून दिले गेले.

आफ्रिकन गाढव मादी घोड्याने ओलांडलेला नर गाढव जॅक एक खेचर तयार करतो. ही एक प्रजाती आहे. तर नर घोडा जेनीसह ओलांडलेला एक हिन्नी तयार करतो. घोडा व गाढव संकरित प्राणी जवळ जवळ नेहमीच निर्जतुक असतात. कारण त्यांच्या विकसनशील गेमेटस अर्धसूत्रता पूर्ण करण्यात अपयशी ठरतात. जेनीच्या कमी प्रोजेस्टेरॉन उत्पादनामुळे लवकर भ्रूण नष्ट होऊ शकते. याव्यतिरिक्त पुनरुत्पादक जीवशास्त्राशी थेट संबंधित नसलेली कारणे आहेत.

गाढवाचे महत्व :

गाढव आपल्या सभोवताली मोठ्या संख्येने आढळून येतात. मानवी जीवनात गाढवाला खूप महत्त्व आहे. आज शेतातील कामे जे पाहिले बैल करत होते. गाढवामुळे ते आणखी सोपे झाले. तसेच पर्यटक स्थळावर जिथे गाडी जाऊ शकत नाही. तिथे हे प्राणी आपल्याला सहज पोहचून देऊ शकतात. गाढवाचा दुधापासून अनेक औषधी तसेच सौंदर्य प्रसाधने तयार केली जातात.

ही माहिती तुम्हाला कशी वाटली, ते आम्हाला कमेंट करून नक्की सांगा व इतरांना शेअर करा.

हे सुद्धा अवश्य वाचा :-

FAQ

 

गाढव किती वर्षे जगतो?

गाढवाचा आयु:काल २५-४६ वर्षे इतका असतो.

गाढव हा पाळीव प्राणी आहे का?

आजही ते अनेक क्षेत्रात वापरले जात आहेत. त्यांचा वापर अजूनही मालाची ने-आण करण्यासाठी आणि वाहतूक करण्यासाठी केला जात आहे. गाढव खूप शिस्तप्रिय असतात. त्यांची स्मरणशक्ती खूप चांगली आहे.

गाढव कुठे राहतात?

निवासस्थान प्राधान्ये: इक्वस एसिनस जगभरात वितरीत केले जाते. गाढवांचे मूळ निवासस्थान उत्तर आफ्रिका आणि अरबी द्वीपकल्पातील टेकड्या आणि वाळवंट आहेत, म्हणूनच ते वाळवंटात आणि कमी पर्जन्यमान असलेल्या प्रदेशांमध्ये जीवनासाठी अनुकूल आहेत.

गाढव म्हणजे काय?

गाढवे साधारणपणे खूप शांत, विनम्र प्राणी असतात . घाबरल्यास पळून जाणाऱ्या घोड्याच्या विपरीत ("फ्लाइट" प्रतिसाद), गाढवे "लढा" प्रतिसाद प्रदर्शित करतात. ते त्यांच्या प्रदेशात प्रवेश करणार्‍या शिकारीकडे आक्रमकपणे वागू शकतात.

गाढवांचा घोड्यांशी संबंध आहे का?

घोडा कुटुंबातील एकमेव जिवंत शाखा म्हणजे इक्वस जीनस, ज्यामध्ये घोड्यासह झेब्रा, गाढवे आणि गाढवे यांचा समावेश होतो .

Leave a Comment